Jak samodzielnie wywzorcować suwmiarkę?

Aby to sprawdzić, wystarczy oddać suwmiarkę do laboratorium wzorcującego, które sprawdzi wiarygodność pomiaru zgodnie z odpowiednimi normami i dopuszczalnymi odchyłkami. O tym, czym dokładnie jest wzorcowanie, przeczytasz w artykule Wzorcowanie - co to jest i po co je wykonujemy. Nie zawsze jednak mamy na to czas, lub zwyczajnie nie jest nam potrzebne oficjalne świadectwo wzorcowania – potrzebujemy jedynie informacji, czy suwmiarka wskazuje poprawny wynik. 
Nasuwa się w takim razie pytanie, czy możemy samodzielnie sprawdzić prawidłowość pomiaru? Okazuję się, że tak. Poniżej przedstawiamy, jak samodzielnie sprawdzić (wywzorcować) suwmiarkę. 

1. Narzędzia, które będą dla nas niezbędne: 

• Zestaw do sprawdzania suwmiarek – jedną z naszych propozycji znajdziecie TUTAJ. Zestaw ten posiada takie wymiary płytek, jakie są trudno dostępne do kupienia pojedynczo.

       Zamiast tego można wykorzystać:

• Liniał krawędziowy – najlepiej, aby był dłuższy niż długość szczęk zewnętrznych sprawdzanej suwmiarki
• Komplet płytek wzorcowych – co najmniej klasy 1. lub pojedyncze płytki o mniejszych i większych nominałach, które obejmują zakres pomiarowy suwmiarki (np. 50 mm, 125 mm)
• Pierścienie wzorcowe o rozmiarach 25 mm i 4 mm (lub np. 30 mm i 10 mm)

Do posługiwania się powyższymi narzędziami sprawdzającymi konieczne jest zaopatrzenie się w bawełniane rękawiczki. Pomoże nam to utrzymać narzędzia wzorcowe w odpowiednim stanie – pH naszej skóry może być przyczyną późniejszej korozji na narzędziach.

 

2. Zacznijmy od ogólnego sprawdzenia stanu suwmiarki:

• liniał – powinien być wyczyszczony, bez zabrudzeń oraz uszkodzeń
• suwak suwmiarki – powinien działać płynnie na całej długości liniału
• szczęki pomiarowe – powinny być stabilne (dopuszcza się niewielki luz)
• śruba blokująca – powinna działać bez zarzutu
• rolka precyzująca (jeśli jest) – również powinna być sprawdzona
• przyciski funkcyjne (w przypadku suwmiarki elektronicznej)
   

3. Kolejnym krokiem jest sprawdzenie płaskości powierzchni pomiarowych szczęk zewnętrznych oraz górnych – wewnętrznych. Najlepiej wykorzystać do tego liniał krawędziowy lub płytkę wzorcową, przykładając je dokładnie do całej długości powierzchni pomiarowej. Nie powinniśmy zaobserwować żadnych szczelin pomiędzy szczęką, a płytką wzorcową.
Następnie należy zsunąć szczęki jak najbliżej do siebie – tutaj również nie powinna ukazać się żadna szczelina świetlna.
 

4. Gdy stan fizyczny suwmiarki jest dokładnie sprawdzony, przechodzimy do wyznaczania błędów wskazań.

• Przy pomocy płytki wzorcowej sprawdzamy pomiar początku zakresu np. 1 mm. Dokonujemy pomiaru gdy płytka jest ustawiona w dolnej części szczęk oraz gdy znajduje się najbliżej suwaka. Porównanie tych pomiarów daje nam odchyłkę równoległości szczęk. Najlepiej wykonać serię pomiarów na górze i na dole szczęk, w ten sposób ustalimy błąd powtarzalności i niepewność pomiarową.

 

Następnie za pomocą płytki wzorcowej o rozmiarze np. 41,3 mm (z zestawu) lub 50 mm sprawdzamy kolejny pomiar dokładnie tak, jak poprzednim razem. 
To samo wykonujemy za pomocą płytki wzorcowej o jeszcze większym nominale np. 131,4 mm (z zestawu do sprawdzania) lub 125 mm.

• Gdy sprawdziliśmy szczęki dolne – zewnętrzne, przychodzi pora na szczęki górne – wewnętrzne. Idealnym narzędziem do tego są pierścienie wzorcowe 25 mm i 4 mm. Pomiar należy powtórzyć dokładnie tak samo, jak przypadku sprawdzania szczęk dolnych.

5. Ostatnim sprawdzeniem jaki będziemy wykonywać, jest kontrola głębokościomierza (jeśli występuje w suwmiarce).
Będziemy do tego potrzebować dwóch płytek wzorcowych o takich samych rozmiarach. Ustawiamy je blisko siebie, a następnie opierając liniał o płytki dokonujemy pomiaru, powtarzając czynność kilkakrotnie. 

Podsumowując, samodzielne sprawdzenie suwmiarki nie jest tak trudnym zadaniem, jak mogłoby się wydawać. W ten prosty sposób co pewien czas możemy kontrolować stan naszej suwmiarki, a będziemy pewni wyników pomiarowych. Najlepiej zaopatrzyć się w profesjonalny zestaw do sprawdzania suwmiarek, ponieważ zawiera płytki o niestandardowych nominałach, które najlepiej sprawdzą się do samodzielnego wzorcowania narzędzia. Najczęściej  zawierają również bawełniane rękawiczki, które dają nam gwarancję utrzymania narzędzi wzorcowych w najlepszej sprawności. 

Taki zestaw można kupić tutaj: SCHUT zestaw do sprawdzania suwmiarek klasy 1 909.347